Права на здаровую будучыню
14 лістапада нарадзіўся канадскі ўрач і фізіёлаг Фрэдэрыка Банцінг. Ён разам з калегам Чарльзам Бестам адкрыў у 1922 годзе інсулін – лякарства, якое і сёння выратоўвае жыццё людзям з дыягназам «цукровы дыябет». У 1923 годзе Банцінг разам з іншымі навукоўцамі быў удастоены за гэта адкрыццё Нобелеўскай прэміі. Менавіта 14 лістапада ва ўсім свеце адзначаецца Дзень барацьбы з цукровым дыябетам.
Гэты дзень нагадвае людзям пра праблему цукровага дыябету і неабход-насць аб’яднаць намаганні дзяржаўных і грамадскіх арганізацый, урачоў і пацыентаў, каб змяніць сітуацыю да лепшага.
Тэма сёлетняга Сусветнага дня – «Жанчыны і цукровы дыябет – наша права на здаровую будучыню».
У Беларусі 65 працэнтаў хворых на дыябет – жанчыны. Прадстаўніцы прыгожай паловы ў 10 разоў часцей, чым мужчыны, пакутуюць ішэмічнай хваробай сэрца. Жанчыны з дыябетам І тыпу маюць павышаную рызыку ранняга выкідыша ці нараджэння дзіцяці з парокамі развіцця.
Рэгіструюцца выпадкі гестацыйнага цукровага дыябету. Гэта парушэнне вугляводнага абмену рознай ступені, упершыню выяўленае падчас цяжарнасці. Сёлета ў нашым раёне 15 такіх выпадкаў. Узрост старэйшы за 30 гадоў, атлусценне, наяўнасць дыябету ў блізкіх сваякоў, паталагічная прыбаўка масы цела, нараджэнне дзяцей вагой менш за 2,5 кілаграма і больш за 4 кілаграмы і іншыя – прычыны развіцця такой паталогіі. У час цяжарнасці гіперглікеміяй лічыцца павышэнне ўзроўню глюкозы ў крыві нашча больш за 5,3 ммоль/л пры двухразовым вымярэнні.
Лячэнне залежыць ад ступені парушэння вугляводнага абмену. У першую чаргу, урач парэкамендуе рацыянальнае харчаванне з абмежаваннем лёгказасваяльных вугляводаў, адэкватную фізічную нагрузку, інсулінатэрапію, бо цукразніжальныя прэпараты ў таблетках супрацьпаказаны. У абавязковым парадку неабходны пастаянны кантроль узроўню глюкозы крыві і глікіраванага гемаглабіну. Дарэчы, гестацыйны дыябет небяспечны як для маці, так і для плода. Звычайна пасля родаў узровень глюкозы нармалізуецца, але рызыка развіцця цукровага дыябету ІІ тыпу праз 10-15 гадоў узрастае на 50-80 працэнтаў.
У райбальніцы дзейнічае школа цукровага дыябету. Пацыенты прыходзяць сюды, каб атрымаць парады спецыялістаў, даведацца пра новыя распрацоўкі і методыкі лячэння, удакладніць індывідуальную сістэму харчавання і ўвогуле адкарэкціраваць лад жыцця.
Вольга БАРТАШЭВІЧ, урач-эндакрынолаг райбальніцы.
ФАКТ
Каля 422 мільёнаў чалавек у свеце (у нашай краіне – 300 тысяч) хворыя дыябетам, прычым палова з іх не ведае пра свой дыягназ. У Ляхавіцкім раёне на ўліку 1035 хворых з дыябетам ІІ тыпу, з іх 635 жанчын, І тыпу – 51 і 19 адпаведна, «несалодкі» дыягназ маюць 5 дзяцей і падлеткаў.