Намалюй мяне так, як умееш…

Вершы  нашай зямлячкі Галіны Зыранавай знаёмыя чытачам “ЛВ” – заўсёды яркія, напоўненыя глыбокім філасофскім сэнсам, якія не дазволяць нікому застацца раўнадушным. Іх аўтарка – шчодра адораная душэўнай прыгажосцю  і талентам, вельмі тонкая натура і адначасова надзвычай моцны  духам чалавек.

* * *

Намалюй мяне так,

як умееш, –

Белай птушкай

між шэрых галін.

Можаш крэйдай,

а хочаш – алеем.

Толькі ты мяне бачыш. Адзін.

Для астатніх я –

рыска пейзажу,

Ліхтаровага кропка святла.

Толькі ты ўсім

даводзіш адважна,

Што я птушка,

у якой два крыла.

Што я неба

ўважаю радзімай,

Хоць радзілася тут, на зямлі.

Намалюй мяне –

іншым на дзіва,

Каб паверыць у птушку змаглі.

Намалюй мяне.

Так, як умееш.

Цяжка птушцы

без дужых галін.

Пакуль памяць

не засціць завея,

Намалюй. Як ты можаш.

Адзін…

* * *

Я стаю ля вады, падабранай падманлівым лёдам:

Так шукала люстэрка, і вось табе маеш – зіма!

У сняжынкі глядзецца, напэўна, была б яшчэ згодна,

А ў крышталікі лёду…не стану: мяне там няма.

Бо раздроблена Сонца ў салюце агністых ільдзінак.

Лепш даверыцца ветру тады – хай пляце мне касу.

Хоць ад дыху яго пагубляе пясчынкі гадзіннік,

Хай! Праменнем напоўню я шкло і далей панясу:

Да другога люстэрка – ў аправе гарачых крыніцаў.

Так, пад мантру лавіны не проста ісці да сябе.

Ды Анёл на марозе не дасць мне прыснуць ці спыніцца:

Не жніва час цяпер – час праростаць асенняй сяўбе.

* * *

Проста дождж

на тваім рукаве.

Проста снег,

пераплаўлены ботамі,

Па галінках

вяснова плыве

Ад зямлі – да нябёсаў

з лістотаю.

Проста дождж

на тваім паліто.

Проста снег,

што згубіўся між квецені,

Плача сокам зямлі,

каб ніхто

Не цураўся зялёнай

адмеціны.

Ты прыгледзься –

травяна наўкол:

Шапкі дрэў,

раздабрэлыя лужыны…

Ці ўяўляў калі восень такой?

Ці прадбачыў,

што станем мы дужымі

Ад бясконцых снягоў у садах,

Ад нязменных паводак

між рэкамі?

Што не будзе патрэбы гадаць

Паасобку ці ўдвух,

недарэкамі?

Проста дождж на пачатку зімы.

Проста снегу зіма невыносная.

Соль на вуснах. І мора. І мы.

І вясна не ў пару,

высакосная…

* * *

Твар знаёмы шукаю даўно на спусцелым пероне,

А надзея па рэйках клубочкам на спеў цягніка…

Быццам хтосьці чакае,

што сонца загіне ў неоне –

І я сэрца сваё раскідаю

па чорных цвіках.

Каб расквеціць, што макам,

цагляна-каменныя сцены,

А пасля да адной з іх

сцяблом назаўжды прырасці,

Каб не рушыла кветка парадак

ад веку нязменны,

І каб птушка не мроіла  больш

ні ляцець, ні ісці.

Хтосьці хоча ўпэўніцца – ён гаспадар свайго мора.

Той, хто ў хвалі штодня высыпае чаўны камянёў.

Той, хто цягнецца вуснамі не да святла, а да зорак.

Той, хто страшыцца

больш за агонь

цеплыні прамянёў.

Я стаю на бястварым

пероне з аскепачкам сотаў.

Вецер шалу ўрываецца

ў цішу жывым цягніком,

І той хтосьці, хто мора

вартуе ўласнае ўпотай,

Марыць стаць

у мядовых руках маіх

вольным радком.

Ён не супраць аддаць мне і мора,

і човен з каронай.

Ён не супраць клубкамі надзей

апавіць цягнікі.

Марыць, прагне…

Ды толькі чакае ўсё роўна,

Што перш сэрца маё атрымаюць пустыя цвікі.

Зорка і капялюш

Прасіла ў неба зорку. Адну. Самую маленькую.  Тую, што найменш відаць з зямлі: хай яна будзе маёй!

“У цябе ж столькі зорак! – казала я. – Ты ж такое  багатае!”Але неба здавалася глухім і сквапным. Яно не  спяшала дзяліцца хаця б драбнічкай. Быццам без той не  прыкметнай зоркі перастане быць небам – санавітым і заможным.

Ды я ўсё адно прасіла. Прасіла ў неба сваю зорку. Кожны вечар, седзячы на падваконні поруч з кактусам, які ніколі не цвіў. Дзесьці там, унізе, на глыбіні пяці паверхаў плёхалася вогненнае мора. А я трымала над гэтым морам саламяны капялюш і неадрыўна глядзела на зіхоткую цемру над галавой. Гадзінамі, з саламяным капелюшом на выцягнутых руках. Ажні пакуль котка, што ляжала ў мяне на нагах, не пачынала трывожна вуркатаць і неспакойна варушыць белымі вушкамі. Быццам хацела сказаць, што ўсё гэта глупства і марнатраўства. Што ніхто не хапае зорак з неба саламяным капелюшом. Тым болей, калі і пад нагамі, і ў дамах насупраць столькі рознакаляровых агнёў.

Мне вельмі хацелася зоркі, але было шкада клапатлівай старой коткі, у якой розуму значна болей, чым шэрых рысачак на поўсці. Яна заўжды апекавалася над маім жыццём, прыўносячы ў яго меру. І я клала пусты капялюш на падваконне, побач з кактусам, які ніколі не цвіў. Зачыня-ла акно, паіла котку малаком і клалася спаць. І снілася мне, што мая котка – Зорная Каралева,  а я Папялушка, што ўсё ніяк не аддзеліць зерне ад зерня і вось-вось спозніцца на зорны баль…

Я доўга прасіла ў неба зорку.Так доўга, што  не адразу заўважыла, як на маім падваконні расцвіў кактус. Белыя кветкі-зорачкі ўсыпалі яго,  нібы снег – горную вяршыню. Гэта было казачна-прыгожа і… надта неверагодна для явы. Усхваляваная здагадкай, я пацягнула да сябе капялюш. Так, мой саламяны капялюш, якім я так адчайна лавіла сваю зорку вечарамі, быў з прапалінай – маленькай і зубчатай, акурат пасярэдзіне…

І быў дзень. І было сонца ў небе.  І былі слёзы шчасця: неба не глухое і не сквапнае – проста справа ў капелюшы…

* * *

Хай гэта лета будзе не маім,

Хай расшчадрыліся муры на плёткі,

І хай на розных берагах стаім,

Чакаючы адной і той жа лодкі.

Хай пераконвае раз’юшаны сумніў,

Што не дабрацца да жаданай студні,

Што недажатасць пераспелых ніў –

Мой рок, прарослы каранямі ў будні.

Я да апошняй кропелькі крыві

Змагацца буду за святое права –

Хрыбет душы бязвер’ем не крывіць,

Крыніцай быць, а не абрыдлай стравай.